رونق اقتصاد گیاهان دارویی در گرو تکمیل چرخه صنعتی سازی/ سلامت جامعه، تولید ثروت و اقتدار آفرینی از ارزش های افزوده گیاهان دارویی

حجت ملکی کارشناس گیاهان دارویی  و عطاریان اردبیل با سابقه 50 ساله در این حوزه در گفتگو با سبلان ما ، به نقش گیاهان دارویی در ارتقای سلامت جامعه و رشد اقتصادی استان اردبیل پرداخت و گفت: گیاهان دارویی امروزه کاربرد وسیعی در صنعت داروسازی و نیز طب سنتی یافته و نقش مهمی در حرکت رو به رشد اقتصاد استان اردبیل دارند. .

وی با بیان اینکه هم اکنون بیش از ۵۰۰ گونه گیاه دارویی در استان اردبیل وجود دارد گفت: اکثر آنها به صورت خودرو در مراتع و مزارع تولید می شوند.

ملکی با بیان اینکه  ۲۲ گونه گیاهان دارویی به صورت زراعی کشت می‌شود گفت: اردبیل از جمله استانهای مستعد کشور برای پرورش انواع گیاهان دارویی محسوب می‌شود.

این عطار اردبیلی به تشریح گونه های کشت شده گیاهان دارویی در استان اردبیل پرداخت و گفت: گونه‌های کشت شده در استان شامل ۹۰ جنس و ۳۵ تیره شامل خانواده نعناعیان، چتریان و کاسنیان و بیشتر علفی، یک ساله، چند ساله و دائمی می باشد،  در منطقه فندقلو ۱۹ گونه جنگلی متعلق به ۸ تیره و ۱۷ جنس شناسایی شده‌ که از بین انواع شناسایی شده گونه‌های نادری نظیر بابونه، فندق، ممرز، راش، بلوط، بلند مازو و بیدمشک وجود دارد.

وی گفت: وجود مراتع مملو از گیاهان دارویی از جمله بابونه ، گل گاوزبان ، گل سرخ ،کبر ، کاکوتی ، قارچ تروفیل ، نسترن کوهی ، پونه کوهی ، شیرین بیان ، اسپند، تاج ریزی و دهها نوع گیاه دیگر اردبیل را به بهشت گیاهان دارویی مشهور کرده است.

رونق اقتصاد گیاهان دارویی در گرو تکمیل چرخه صنعتی سازی

ملکی در ادامه سخنان خود به استعداد و ظرفیت های استان اردبیل در زمینه گیاهان دارویی اشاره کرد و گفت: هنوز پس از سالیان طولانی بهره برداری مناسب و با ارزش افزوده قابل توجه از ثروت بزرگ گیاهان دارویی استان صورت نگرفته و خام فروشی و فقدان فراوری موجب شده تا این سرمایه خدادادی سهم بسیار ناچیزی در چرخه صنعت رو به رشد استان داشته باشد.

وی افزود: تا زمانی که گیاهان دارویی در چرخه بازپروری و صنعتی شدن قرار نگرفته اند و زنجیره صنعتی بوجود نیامده است نمی‌توان در بخش های سلامت  اقتصاد استان انتظار شتاب توسعه ای داشت.

ملکی از فقدان نگاه صنعتی و علمی به گیاهان دارویی و توجه کم به فرآوری این محصولات بعنوان مهمترین مانع رشد و توسعه صنعت گیاهان دارویی در استان اردبیل نام برد و گفت: این نگاه  موجب شده تا محصولات تولیدی در استان به صورت خام و به عنوان مواد اولیه راهی بازارهای داخلی و خارجی شود که این موضوع کمترین میزان ارزش افزوده را برای فعالان این حوزه در برداشته است..

مشکلات و موانع صنعت گیاهان دارویی

وی از مکانیزه نبودن کاشت، داشت و برداشت، نبود صنایع تبدیلی و بسته‌بندی بعنوان مهمترین عوامل عدم برخورداری استان اردبیل از  طلای سبز نام برد و گفت: با کمی حمایت می توان استان اردبیل را ضمن برخورداری از ثروت خداداری که دارای ارزش افزوده بالایی است از لحاظ سلامتی نیز به جایگاه رفیع رساند.

این کارشناس گیاهان دارویی در ادامه سخنان خود از گیاهان دارویی به عنوان بزرگترین سرمایه های پنهان کشور نام برد و گفت: با احیای طب سنتی و بازپروری گیاهان دارویی و استخراج داروهای گیاهی ترکیبی می توان ضمن تضمین سلامتی جامعه در برابر ویروس هایی نوظوهری چون کرونا مقاومت و ایمنی مردم را بالابرد چراکه گیاهان دارویی برخلاف داروهای مدرن و شیمایی عوارض جانبی برای انسان ندارند.

وی بر تولید گیاهان ارگانیک تاکید کرد و گفت: با توجه به اقلیم مناسب استان و سود اقتصاد بالای برخی محصولات کشاورزی باید الگوی کشت منطقه تغییر و به سمت کاشت گیاهان با ارزش افزوده بالا سوق پیدا کند..

 این عطار اردبیلی به لزوم دانش بنیان شدن صنعت گیاهان دارویی در استان اشاره کرد و گفت: شرکتهای دانش بنیان فعال در زمینه گیاهان دارویی در کشور از ۱۲۰ گیاه و فراورده طبیعی مانند آویشن، عناب و تخم کنگر بهره می‌برد تا محصولات خود را بصورت قرص گیاهی، معجون‌، روغن، دمنوش و  پودر تولید و به بازار عرضه کنند.

 ملکی در ادامه سخنان خود به نارضایتی مردم از یك سری نارسایی‌های طب مدرن اشاره کرد و گفت: طب مدرن در برابر برخی از بیماری ها ناتوان است و تاکنون به جز مُسَکِن و کاهش دهنده درد راهکاری پیدا نشده در حالیکه گیاهان دارویی نه تنها کاهنده درد ها و الام بیماران هستند حداقل با بهبودی سیستم ایمنی بدن از پیشروی بیماری جلوگیری کرده و به بازسازی بافت های اسیب دیده کمک می کنند.

وی خواستار بازخوانی و بازتدریس کتاب های ابن سینا در دانشگاه های پزشکی شد و گفت:  بازخوانی  طب ابن سینا و برگشت به طب سنتی مهمترین عامل ارتقای سلامتی و افزایش طول عمر انسان در برهه فعلی می تواند باشد.

این عطار باسابقه اردبیلی به کارکردهای دیگر گیاهان دارویی اشاره کرد و گفت:  از گیاهان به عنوان نگهدارنده و طعم‌دهنده در صنایع غذایی، محافظت‌كننده و شاداب‌كننده پوست در صنایع آرایشی و بهداشتی و روغن‌های فرار مختلف در آروماتراپی استفاده می شود بنابراین گیاهان دارویی چند منظوره هستند و ارزش چندبرابری برخوردارند که در صورت توجه به این صنعت می توان ضمن ثروت افرینی برای استان شاهد افزایش اشتغال در استان و افزایش شاخص های سلامتی و افزایش طول عمر مردم نیز بود چراکه  ماهیت طبیعی گیاهان دارویی باعث سازگاری بیشتر با بدن و رفع عوارض جانبی است.

وی تصریح کرد:  اگرچه در زمینه توسعه صنعت گیاهان دارویی در ابتدای راه هستیم، ولی می‌توان با برنامه‌ریزی صحیح، بخش قابل‌توجهی از بازار جهانی را به‌خود اختصاص داد و در میان مدت عقب ماندگی ها را جبران کرد.

ملکی در پایان سخنان خود از پژوهش به عنوان کلید موفقیت  صنعت گیاهان دارویی  در کشور نام برد و گفت: کتابهای برجای مانده از مفاخر طب سنتی همچون ابن سینا راهگشای داروسازهای کشور در زمینه دستیابی به فناوری های کنترل بیماری های لاعلاج و نوظهور همچون کرونا است که می توان علاوه بر عزت آفرینی برای کشور قدرت آفرین نیز باشد.

وی خواستار سرمایه گذاری در بخش تحقیق و پژوهش گیاهان دارویی شد و گفت: اینده صنعت داروسازی شیمیایی رو به افول است چراکه رغبت مردم به  گیاهان دارویی زمینه ساز بازگشت طب سنتی  به دوران پرشکوه خود در اقصی نقاط عالم است.

ملکی مشکلات عطاری ها در خصوص تامین و توزیع گیاهان دارویی را متذکر شد و گفت: .فرآوری گیاهان دارویی و تولید داروهای گیاهی فرایندی تخصصی و پیچیده می‌باشد كه به متخصصان برجسته نیاز دارد.

وی گفت: صنعت تولید داروهای گیاهی برخلاف داروهای شیمیایی  به هیچ عنوان آلاینده محیط ‌زیست نیست چراکه تمام حلال‌ها بازیافت و بقایای گیاهی نیز به عنوان كود سبز مصرف می‌شوند.

ملکی از عملكرد بد و ضعیف تجار ایرانی در زمینه گیاهان دارویی نیز انتقاد کرد و گفت: علی رغم برخورداری از ظرفیت و استعداد گیاهان دارویی در کشور بدلیل برخی از مشکلات مطروحه به ویژه در زمینه تجارت طلای سبز، تیشه به ریشه خود زده ایم. اكثر خریداران پس از یك و یا حداكثر چند بار معامله، ارتباط خود را با تجار ما قطع می کنند.

وی افزود: سودجویی‌های شخصی، تقلب و بدقولی در ارسال مرسوله ها در کنار عدم آشنایی تجار و صادركنندگان با نحوه جمع‌آوری، نگهداری، بسته‌بندی، حمل و نقل و فروش گیاهان دارویی از جمله عوامل شکست تجار ایرانی در صنعت گیاهان دارویی است که قابلیت  رقابت در  بازارهای بین‌المللی را از دست می‌دهند.

این کارشناس گیاهان دارویی  خواستار اطلاع رسانی و فرهنگ‌سازی استفاده از گیاهان دارویی در جامعه شد و گفت: در حال حاضر هیچ نشریه اختصاصی در كشور وجود ندارد كه به مقوله اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی پیرامون مزایای گیاهان دارویی و داروهای گیاهی بپردازد. 

وی از متولیان بهداشت و سلامت کشور خواست تا با حمایت و پشتیبانی از  تولید و توزیع گیاهان دارویی، امر اطلاع رسانی درست و دقیق وو فرهنگسازی در جامعه به صنعت گیاهان دارویی در کشور بیش از این توجه کرده و زمینه ساز  تحقق جامعه ای سالم بدور از بیماری در اینده شوند.

انتهای پیام/ج