حيات بشر، بر مدار ارزش‌ها و کرامت انسانی

به گزارش سبلان ما، تعليم و تعلم از شئون الهي است و خداوند، اين موهبت را به پيامبران و اولياي پاک خويش ارزاني کرده است تا مسير هدايت را به بشر بياموزند و چنين شد که تعليم و تعلم به صورت سنت حسنه آفرينش درآمد.

انسان نيز با پذيرش اين مسئوليت، نام خويش را در اين گروه و در قالب واژه مقدس «معلم» ثبت کرده است. معلم، ايمان را بر لوح جان و ضميرهای پاک حک می‌کند و ندای فطرت را به گوش همه می‌رساند. همچنين سياهی جهل را از دل‌ها می‌زدايد و زلال دانايی را در روان بشر جاری می‌سازد.

 دغدغه معلم هميشه اين است که حيات بشر، بر مدار ارزش‌ها و کرامت انسانی بچرخد و شناخت خدا و مکتب و دين، همت اساسي آدمی باشد و هيچ بيگانه‌ای را مجال تجاوز به فرهنگ ارزشی دين و ميهن فراهم نيايد.

در اين مسير خطير، بزرگانی گام نهاده‌اند که نامشان بر تارک زمان می‌درخشد. علامه شهيد استاد مرتضی مطهری (ره) از همين طايفه مقدس است که در سنگر تعليم و تعلم، به قله‌های رفيعی دست يافت تا آنجا که معمار انقلاب اسلامی‌ که خود معلمی بزرگ است ـ همه آثارش را مفيد می‌داند و بهره‌برداری از آنها را سفارش می‌کند.

ارزش و مقام معلم
شرافت و مرتبت معلم زمانی اهميت دارد كه بتواند شأن خداوند و پيامبران را در  وجود خود محقق سازد و پيوند انسان به هدف متعالی خلقت يعنی عبادت را برقرار سازد. لذا در اين تعريف شهيد مرتضی مطهری يكی از آن معلمان راستين است كه اولاً با نگاه  تركيبی به همه معارف بشری نظر می‌كند و ثانيا تمامی تلاشهای علمی و عملی را  مقدمه‌ای براي عبادت می‌داند و در اين راه به مرحله سوم دينداری راه می‌يابد و با شهادت، عبادت عملی و علمی خود را كامل می‌سازد. خداوند را می‌خوانيم كه او را با سالار و سرور شهيدان امام حسين(ع) محشور سازد.

هنر معلمی:
معلمی شغل و حرفه نيست، بلکه ذوق و هنر توانمندی است معلمی در قرآن به عنوان جلوه‌ای از قدرت لايزال الهی نخست ويژه ذات مقدس خداوند تبارک و تعالی است. در نخستين آيات قرآن که بر قلب مبارک پيغمبر اکرم (ص) نازل شد، به اين هنر خداوند اشاره شده است:

اقرا باسم ربک الذي خلق، خلق الانسان من علق، اقرأ و ربک الاکرم، الذي علم بالقلم، علم الانسان ما لم يعلم. (علق: 1ـ 5)

بخوان به نام پروردگارت که جهانيان را آفريد. انسان را از خون بسته سرشت بخوان ! و پروردگارت کريم‌ترين است همان که آموخت با قلم، آموخت به انسان آنچه را که نمی‌دانست.

در اين آيات خداوند، خود را «معلم» می‌خواند و جالب اين که معلم بودن خود را بعد از آفرينش پيچيده‌ترين و بهترين شاهکار خلقت، يعنی انسان آورده است.

شهيد ثانی رحمت‌الله درباره هنر معلمی خداوند می‌فرمايد:
خداوند از آن جهت به وصف (اکرميت) و نامحدود بودن کرامتش، توصيف شد که علم و دانش را به بشر ارزانی داشته است. اگر هر مزيت ديگری، جز علم و دانش، معيار فضيلت به شمار می‌رفت، شايسته بود همان مزيت با وصف (اکرميت) در ضمن اين آيات همراه و هم پا گردد و آن مزيت به عنوان معيار کرامت نامحدود خداوند به شمار آيد. کرامت الهی در اين آيات با تعبير «الاکرام» بيان شده است. چنين تعبيری می‌فهماند که عالی‌ترين نوع کرامت پروردگار نسبت به انسان با والاترين مقام و جايگاه او، يعنی علم و دانش هم‌طراز است.

به همين جهت امام خميني (ره) می‌فرمود:

معلم اول خدای تبارک و تعالی است، به وسيله وحی؛ مردم را دعوت می‌کند به نورانيت؛ دعوت می‌کند به محبت؛ دعوت می‌کند به مراتب کمالی که از برای انسان است.

معلم در کلام امام خمينی (ره):
نقش معلم در جامعه، نقش انبياء است؛ انبياء هم معلم بشر هستند.

تمام ملت بايد معلم باشند؛ فرزندان اسلام تمام افرادش معلم بايد باشند و تمام افرادش متعلم.

معلم در سخنان مقام معظم رهبری:
دست توانای معلم است که چشم انداز آينده ما را ترسيم می‌کند.

اگر می‌بينيد که اميرمؤمنان، مولای متقيان امام علی (ع) می‌فرمايد: «من علمني حرفاً فقد صيرنی عبداً؛ هرکس چيزی به من بياموزد، مرا غلام خويش کرده است.» اين بيان برای ما درس است تا معلمان، قدر خود را بدانند و تشخيص دهند که چقدر، وجود آنها در سرنوشت يک ملت مؤثر است.

معلم در کلام استاد مطهری:
معلم بايد نيروي فکری متعلم را پرورش دهد و او را به سوی استقلال رهنمون شود. بايد قوه ابتکار او را زنده کند؛ يعنی در واقع، کار معلم آتش گيره دادن است. فرق است ميان تنوری که شما بخواهيد آتش از بيرون بياوريد و در آن بريزيد تا آن را داغ کنيد و تنوری که در آن هيزم و چوب جمع است و شما فقط آتش گيره از خارج می‌آوريد و آن قدر زير اين چوب‌ها و هيزم ها قرار می‌دهيد که اينها کم کم مشتعل شود.

معلمی که با دارابودن ویژگی های کامل و تمام،می تواند در کالبد کلمه معلم جان بدهد و آن را شبچراغی تابان در راه تربیت و انسانسازی کند،کسی نیست که تنها کودک را چیز می آموزد. معلم، زمزمه محبت است، فریاد عشق است، مهر است، همدردی است. معلم، واسطه ای است میان کودک و خانواده، کودک و زندگی، کودک و انسانیت، کودک و همه خوبی ها... و در این میانه، معلم شاهد، نقشی ویژه و انسانی تر دارد.چرا که او باید جای خالی پدر را برای فرزند شهید پرکند و زوایای پنهان روح او را سرشار از ایمان و امید و مقاومت و حرکت و محبت و شادی سازد.

انتهای پیام/ج